Незалежны лялечны тэатр для нашага ландшафту з'ява досыць новае і нераспаўсюджвання. Абмовімся: тэатр, які можа скласці канкурэнцыю прафесійнаму калектыву. Як раз самадзейных труп, якія абіваюць парогі дзіцячых садоў і школ, з двума чамаданамі і сяк-так пашытымі цацкі, хапае. Але менавіта яны зніжаюць эстэтычную планку гэтага віду тэатральнага відовішча, прымушаючы думаць, што лялькі - гэта нешта несур'ёзнае. Дырэктар і прадзюсер пабыўшага нядаўна ў Менску з гастролямі першага і адзінага ў Беларусі прыватнага лялечнага тэатра «Правінцыя» Зміцер Гайдель упэўнены: у маладых акцёраў ёсць патэнцыял для таго, каб прэтэндаваць на самае высокае месца ў еўрапейскай тэатральнай сям'і.
- Тры гады я яго ствараў.
- Пры гэтым вы засталіся акцёрам Гродзенскага абласнога тэатра лялек?
- Пакуль ёсць такая магчымасць - сумяшчаю. «Правінцыя» - гэта, хутчэй, не камерцыйны праект, а творчы. Калі ў Менску артыстаў, рэжысёраў, мастакоў ведаюць, ёсць нейкія імёны і брэнды, то ў правінцыі усяго гэтага няма. Артысты ў кіно і серыялах не здымаюцца. Але заявіць пра сябе як-та хочацца, пакуль маладыя. Таму і вырашылі зрабіць свой тэатр. Цяпер вось ездзім па фестывалях.
- Дзе ўжо пабывалі?
- У Літве, Польшчы, Украіне, Маскве, Піцеры ...
- Як прымаюць?
- Прызы даюць. Спектакль «Казка аб мёртвай царэўне ды аб сямі волатах» рэжысёра Алега Жугжды мае ўжо тры міжнародныя дыплома. «Ператварэнне» па Кафке атрымаў у гэтым годзе прыз на Міжнародным форуме камерных тэатраў лялек «Маскоўскія канікулы". Зараз паедзем з гэтай пастаноўкай у Разань на знакамітыя «Разанскія агледзіны». Паслалі заяўкі ў Нямеччыну і Аўстрыю. Лялечны свет крыху своеасаблівы. Ён больш згуртаваны. Нават калі меркаваць па Менску: драматычных тэатраў шмат, лялечны - усяго адзін. Так, раней да нас ставіліся як да “халтурнага” прадпрыемства. Але мы не ездзім па дзіцячых садах, а займаемся мастацтвам. Шукаем вялікія пляцоўкі і фестывалі. Цяпер у нас ужо ёсць імя. Для таго каб стварыць добрую рэч, трэба ўкласціся, запрасіць добрых рэжысёраў і мастакоў. У нас спектаклі ставіць галоўны рэжысёр Гродзенскага абласнога тэатра лялек Алег Жугжда, чалавек з еўрапейскім імем. А над «Ператварэннем» працаваў галоўны мастак Беларускага дзяржаўнага тэатра лялек Валерый Рачкоўскі.
- Асноўны касцяк трупы - калегі па Гродна?
- Так. У нейкі момант захацелася паэксперыментаваць. Сваёй пляцоўкі ў нас няма. Усяго 6 чалавек. Пастаноўкі мабільныя і камерныя: хочам рабіць спектаклі не для масавага гледача. Шукаем свайго - тонкага, тэатральнага.
- Ці заўсёды вас разумеюць?
- Аднолькава добра прымаюць і на Усходзе, і на Захадзе.
- Зміцер, а як бы вы сфармулявалі галоўныя праблемы нашага лялечнага тэатра?
- Яны такія ж, як і ў драматычнага. Па-першае, глядач ідзе ў тэатр толькі тады, калі ў яго ў жыцці ўсё ўладкована. У Гродне і Менску людзі не так актыўна наведваюць лялечныя пляцоўкі. У іх іншыя клопаты. Па-другое, тут захоўваецца недаверлівае стаўленне да прыватнага тэатра. Нават людзі, якія са мной вучыліся ў тэатральным інстытуце, да апошняга ставіліся да нас з іроніяй, маўляючы, якая яшчэ прыватная трупа? Навошта?
Але нам бы хацелася даказаць, што сёння цалкам не важна, які тэатр: прыватны, дзяржаўны або муніцыпальны. Калі ёсць нязменны калектыў, які займаецца любімай справай, ён знойдзе свайго гледача.
Алег Жюгжда, галоўны рэжысёр Гродзенскага абласнога тэатра лялек, пастаноўшчык спектакляў «Казка аб мёртвай царэўне ды аб сямі волатах», «Ператварэнне»:
- У Еўропе маладыя пастаноўшчыкі таксама шукаюць свабоды і незалежнасці, таму што дзяржаўны тэатр цяпер з'яўляецца дастаткова цяжкім, непаваротлівым механізмам. Мы трымаемся яшчэ на нейкіх старых савецкіх напрацоўках. І пра тое, што тэатр зжывае сябе, я казаў яшчэ ў пачатку 90-х гг. Да гэтага цяпер і прыходзім: згортванне субсідый, датацый, праграм.
...Слава Богу, што Гродзенскаму абласному тэатру лялек выдзелілі грошы на канкрэтныя будучыя прэм'еры. Але маленькія трупы, як «Правінцыя», больш рухомыя. Яны сур'ёзныя канкурэнты, адказваюць патрабаванням часу. І гэта адна з самых адэкватных формаў сучаснага тэатра.
Валянцін Пепеляеў
фота Аляксандр Стадуб
0 каменты:
Отправить комментарий